Bu blog bilgilendirme amaçlı olup kliniğimizde sadece burun estetiği ameliyatları, botoks ve dolgu yapılmaktadır.
Foto 1: Üstteki fotoğrafta geniz arkasını tamamen doldurmuş ve hava pasajını tıkayan 6 yaşındaki bir hastamın ameliyat öncesi endoskopik görüntüsünü görmektesiniz
Bu ameliyatı yapmamızın sebepleri arasında enfeksiyona bağlı nedenler:
- Yılda 5 ve üzerinde antibiyotik tedavisi gerektiren geniz eti enfeksiyonu hikayesi
- Tedaviye dirençli geniz eti iltihabı (adenoidit)
- Orta kulak hastalıkları (Adenoid büyümesi ile beraber ya da bariz büyüme olmadan)
- Orta kulakta tedaviye cevap vermeyen sıvı birikimi (Efüzyonlu kronik otitis media)
- Sık orta kulak iltihabı
- Kulak zarında delik olup akıntının kesilmediği hastalar
- Tedaviye cevap vermeyen kronik sinüzit
Nefes alma bozzukluğuna bağlı nedenler;
1.Aşırı horlama ve uykuda sürekli ağız solunumu
2.Tıkayıcı uyku apne sendromu
3.Geniz etinin büyümesiyle ile beraber
- Çeşitli akciğer hastalığı, büyüme ve gelişme geriliği, konuşma zorlukları
- Ağızdan nefes almaya bağlı diş çarpıklıkları ve çürükleri
- Geniz etine bağlı tipik yüz gelişim bozukluğu
Bu ameliyata karar verirken çocuğun genel durumu, enfeksiyonların sıklığı, günlük ve okul hayatını etkilemesi, beraberinde alerjinin bulunması, şikayetlerinin arttığı mevsim gibi bir çok faktörüde göz önünde bulunduruyoruz. Yaz mevsiminde bu enfeksiyonlar belirgin olarak azaldığından dolayı ilkbahar aylarında tanı konulan hastalarda sonbahara kadar beklenerek bu süre içerisinde vücut savunma sistemini güçlendirecek aşı ve tedavilerin uygulanması, varsa alerjinin kontrol altına alınması tercih edilebilir. Antibiyotik tedavisi her zaman ameliyat için bir alternatif olmakla beraber sık antibiyotik kullanımına bağlı direnç gelişimi mide bağırsak sistemi etkileri, alerjik antibiyotik reaksiyonlar dikkate alınmalıdır. Çocuk felci aşısının yaz aylarında yapıldığı dönemlerde bademcik ameliyatlarının bu aylarda yapılmaması önerilmekteydi. Günümüzde bu aşının standart olarak yapılmıyor olması nedeni ile artık yaz aylarında da bademcik ameliyatı yapılabilmektedir. Ancak özellikle küçük çocuklarda özellikle bademcik ameliyatları sonrasında çocuğun yeterli sıvı almamasına bağlı problem yaşanabileceği göz önüne alınmalıdır. Orta kulakta sık tekrarlayan ya da tedavi ile geçmeyen sıvı birikimi nedeni ile ventilasyon tüpü takılmasına karar verilen çocuklarda bu ameliyat sırasında tıkayıcı etki yapmasa da mevcut geniz etinin alınması enfeksiyon sıklığının azalmasında olumlu katkıda bulunmaktadır. Geniz eti ayrıca mekanik olarak orta kulak boşalımını etkileyecek kadar büyük olmasada bu bölgenin lenf dolaşımını bozarak da orta kulak sıvılarına sebep olabilir, bu yüzden kulak tüpü taktığımız tüm çocuklara çok büyük olmasa bile geniz eti ameliyatı da genelde uyguluyoruz.
GENİZ ETİ AMELİYATI (ADENOİDEKTOMİ):
Geniz eti genellikle 1 yaştan sonra büyümeye başlamakta ve 10 yaşından sonra giderek küçülerek 13-15 yaşlarından sonra çoğu hastada muayenede izlenmemektedir. Yani erişkinde var olmayan bir dokudur ( bademciklerin aksine). Özellikle çocuğun kreşe ya da okula ilk başladığı yıllarda sık sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmesi sonucunda geniz eti de bu dönemlerde hızla büyümekte ve uykuda daha belirgin olmak üzere burun tıkanıklığı, ağız açık uyuma, horlama ve tıkayıcı uyku apnesine neden olabilmektedir.
Genizde enfeksiyon odağı olarak rol oynayarak östaki tüpü görevlerini bozarak orta kulak problemlerine ve sinüslerin normal havalanmasını ve dışarı boşalmasını bozarak kronik sinüs enfeksiyonlarına yol açabilmektedir. Sürekli ağız solunumunun diğer sakıncaları ise diş sağlığı ve yüz kemiklerinin gelişimi üzerindeki olumsuz sonuçları ve yetersiz oksijen alımına bağlı olarak büyüme, gelişme ve zihinsel fonksiyonlar üzerindeki negatif etkileridir.
Bademciklerden farklı olarak vücut savunma sistemi gelişimi üzerinde belirgin katkısı gösterilmemiş olan geniz eti dokusunun büyümesini takiben enfeksiyonlara yönelik verilen tedavilere rağmen burun solunumunun sağlanamadığı durumlarda yaşa bakılmaksızın alınması tercih edilmektedir. Kapsülsüz bir yapı olan geniz eti ameliyatta tam olarak alınamamakta her teknikte genizde bir miktar doku kalmaktadır. Bu nedenle özellikle çok küçük yaşlarda ameliyat edilen hastalarda nadir de olsa ilerleyen yıllarda, henüz bu dokunun doğal büyüme sürecini tamamlamaması sebebiyle, tekrar ameliyat gerekebilmektedir.
ADENOİDEKTOMİ ( Genizeti) SONRASI ÖNERİLER:
Ameliyat sonrası ilk 2-3 günlük dönemde tükürükle karışık pembe renkli hafif kanama olabilir bu normaldir. Fakat taze kırmızı kan veya kanlı kusma olursa mutlaka doktorunuza haber veriniz.
Aynı ameliyat sırasında kulak zarına tüp tatbiki ya da zarın çizilmesi (Parasentez) işlemi yapılan hastalarda işlem yapılan kulaktan hafif kanlı ve az miktarda akıntı ilk günlerde olabilir, bol miktarda, sarı yeşil renkte ya da uzun süreli akıntı olursa doktorunuza haber veriniz.
AĞRI: Ameliyat sonrasında çok nadiren kulağa vuran hafif ağrı basit ağrı kesicilere cevep verir. Ameliyattan 6-7 saat sonra bile çocuğun oyun oynama aktivitesine dönebildiği ve iyileşme dönemi oldukça kısa ve rahat bir aneliyattır oldukça
AMELİYAT SONRASI BESLENME BİLGİLERİ:
Ameliyattan sonraki ilk 4-6 saatlik sürede hasta tam olarak anestezi etkisinden çıkmadığı için yemesi ve içmesi yasaktır. Bu konudaki önerileri doktorunuz talimatıyla hemşireniz de önerecektir. Genellkle ameliyattan 4-5 saat sonrasında ilkin sıvı bir şeyler ve hemen( 30 dakika ) sonrasında tamamen normal kıvamlı gıda ya geçmekteyiz. Fakat bazen ameliyat esnasında kullandığımız ağız açacağı ve kotere bağlı boğaz ve küçük dilde ödem olması sebebiyle bir kaç gün süreyle çocuklar yeme esnasında hafif ağrılardan bahsetmelerini de normal kabul ediyoruz. Özetle ilk 1 hafta süresince bol miktarda ılık su içilmeli, yumuşak, ılık ve tahriş etmeyen gıdalar alınmalıdır.
Bazen çocukların çok hassas olduğu durumlarda aşağıda saydığım beslenme önerilerinide geniz eti ameliyatları sonrasında öneriyoruz: Ameliyat günü ve ameliyat sonrası 1. gün: Oda sıcaklığında yoğurt, nişasta peltesi, püre, makarna, puding gibi yumuşak gıdalar tercih edilmelidir.
2. Günden sonra:
Tahriş edici ve çok sıcak olmamak kaydı ile normal diyete başlanabilir.
KONUŞMA:
Ameliyat sonrası konuşmanın genizden gelmesi normaldir ve bu durum 3 hafta ile 3 ay arasında kadar sürebilir. Sesin oluşumunda genizdeki hava boşluğunun hacminin rolü vardır bu nedenle genizi dolduran genizeti dokusunun alınmasını takiben ses tonunda olumlu hafif bir değişiklikde oluşacaktır.
ATEŞ:
Ameliyat sonrasında ateşin 1 derece artması normaldir. Daha yüksek ve uzun süreli ateş genellikle susuz kalmaktan kaynaklanır. Bol sıvı alımına rağmen ateş yüksek seyrediyorsa doktorunuzu arayınız.
NEFES KOKUSU:
Az sıvı alan ve yetersiz beslenen kişilerde daha sık olmak üzere nadiren ameliyat sahası iltihaplanabilir ve nefeste kötü koku oluşabilir. Bu durumdan doktorunuzu haberdar ediniz.
AMELİYAT SONRASI FAALİYETLER:
Çocuklar ameliyat sonrası 1-2 gün evde dinlenmelidirler. Ameliyattan 2 gün sonra okula dönebilirler. En az 7 gün spor faaliyetlerinde bulunmamalıdırlar.
Ameliyat sonrası 2 gün banyo yapılmaması uygun olur. Takiben ilk 15 gün ılık su ile olmak üzere banyo yapılabilir. Eğer beraberinde tüp te takıldı ise hastaların banyolarda ve havuz ya da denize girerken işlem yapılan kulakların doktorunuz aksini söyleyene kadar sudan korunması gereklidir. Bu amaçla ticari olarak satılan çeşitli ürünlerde bulunmakla birlikte, eğer elde yoksa Vazalin ( veya kaygan başka bir merhem de olabilir) sürülmüş kayganlaştırılmış bir pamuğun kulak kanalının girişine konulması genellikle yeterli olur. Burada pamuğun çok küçük olup orta kulağa kaçmamasına özen göstermelisiniz yani büyük bir pamuğun kanal girişinde olması yeterlidir. Su teması dışındaki durumlarda kulak kanalının açık kalarak hava alması gerekmektedir. Eczane ve medikal firmalarca da satılan alternatif koruma yöntemleri için (Kafa bantları, hazır kulak tıkaçları vb.) doktorunuza danışınız.
